Πρωτεύουσα του μακεδονικού κράτους από το τέλος του 5ου με αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. Από την παλαιότερη πόλη έχουν ανασκαφεί το ανάκτορο, δύο μνημειακές οικίες, η αγορά, το αρχείο κ.α. Η πόλη οργανώνεται και επεκτείνεται στα χρόνια του Φιλίππου Β’ και του Κασσάνδρου. Εποχή ακμής της Πέλλας είναι το β’ μισό του 4ου αιώνα, ο 3ος και ο 2ος αιώνας π.Χ. Η κατάληψή της από τους Ρωμαίους έγινε το 168/167 π.Χ. και η καταστροφή επήλθε μετά από σεισμό, πιθανόν στην πρώτη δεκαετία του 1ου αιώνα. Πρόκειται για μία από τις πιο οργανωμένες αστικές περιοχές της Αρχαίας Μακεδονίας, η οποία αναπτύχθηκε σύμφωνα με το Ιπποδάμειο σύστημα αστικού σχεδιασμού και περιελάμβανε ένα κέντρο εμπορίου, την Αγορά, η οποία συγκέντρωνε την παραγωγική δραστηριότητα της Πέλλας και των περιχώρων. Η αρχιτεκτονική της απεικονίζει το τυπικό ελληνικό σπίτι με το περιστύλιο στο προαύλιο και ένα σύμπλεγμα ανακτόρων. Εκπληκτικά μωσαϊκά διατηρούνται άψογα στον αρχαιολογικό της χώρο.